۱۳۹۵ آذر ۱۵, دوشنبه

چرا پرتقال پرتقاله و هندونه هندونست؟

پرتقال
ریشه پرتقال از جنوب شرقی آسیا (چین و هند) می‌باشد و یک میوه پیوندی است که در دوران باستان احتمالاً با پیوند نارنگی و پومیلو پرورش داده شد.

 نوع ایرانی Persian Orange که ایتالیایی‌ها از قرن ۱۱ میلادی کشت آن را در جنوب اروپا رایج کردند تلخ بود و جای خود را از قرن ۱۵ میلادی به نوع شیرین تر داد که تاجران کشور پرتغال از هندوستان وارد و کشت کردند. برای همین هم در بسیاری از زبان‌های دنیا (یونانی، ترکی، ایرانی، عربی، بلغاری، گرجی و زبان جنوب ایتالیا) امروزه هنوز لغت میوه پرتقال با کشور پرتغال تشابه اسمی دارد. 


البته ریشه لغت انگلیسی (Orange) از نارنگ (سانسکریت) آمده و هم‌ریشه واژه نارنج (فارسی) و واژه‌های مشابه در بسیاری از زبان‌های دیگر از جمله ارمنی، اسپانیایی، و عربی می‌باشد. در بعضی زبانها هم (نظیر هلندی و آلمانی) آن را سیب چینی (بواسطه مبداء این میوه) می‌خوانند.

هندوانه 
هندوانه ( در متون طب سنتی بطیخ هندی/بطیخ رقی) یا به فارسی دری: تربوز یا به فارسی تاجیکی: تربوزه (نام علمی: Citrullus lanatus
) نوعی بوته و میوه از دسته صیفی جات است که در جالیز رشد می‌کند.

اصل این میوه از هندوستان بوده‌است چنان که از ریشهٔ کلمه [= منسوب به هندوان] برمی‌آید. گونه کامل‌تر نام آن «خربزهٔ هندوانه» بوده‌است. هندوانه پس از آمدن به ایران به عربستان راه یافت و از آنجا به اندلس رسید و از اندلس به ناحیه های دیگر اروپا.[۱] از فارسنامهٔ ابن بلخی برمی‌آید که در فهرج هندوانه‌های بزرگی به عمل می‌آمده‌است؛ چنان که گوید «به فهرج خربزه ها بود نیکو و شیرین و بزرگ و هندویانه بدان رتبه که دو از آن خربزه بر چهارپایی نهند»[۲]

در گذشته به این میوه تربوزه می‌گفته‌اند که هم اکنون در افغانستان و تاجیکستان به هندوانه تربوزه گفته می‌شود.[نیازمند منبع]

هم اکنون هندوانه در شهرهای شمالی ایران و بخش پیشین و باهوکلات درسیستان وبلوچستان و شهرهای استان خوزستان و کرمان و در استان فارس شهرستان اقلید به صورت وسیع کاشت می شود.

ریشهٔ کلمهٔ هندوانه از کلمهٔ وانا که معنی هندوانه در زبان هندی است گرفته شده‌است و ایرانیان قدیم آن را هندووانا می گفتند و هم اکنون هندوانه می‌گویند.

هیچ نظری موجود نیست: